RoHS Sertifikatı nədir?
RoHS qısaltması təhlükəli maddələrin məhdudlaşdırılması deməkdir (Təhlükəli Maddələrin məhdudlaşdırılması). RoHS tətbiqi bütün elektrik və elektron məhsulları əhatə edir. Bu təcrübənin əsasını Avropa Birliyi ölkələrində dərc olunan 2002/95 / EC saylı direktiv təşkil edir.
RoHS direktivi bəzi zərərli maddələrin elektron kartlarda və materiallarda istifadəsini məhdudlaşdıran bir direktivdir. Məsələn, qurğuşun, civə, kadmiyum və bəzi bromid birləşmələri kimi elementlərin elektrik və elektron məhsullarında istifadəsi məhduddur. Bunlar həm insan sağlamlığına, həm də ətrafa zərər verirlərsə.
Bu tətbiqetmənin əvvəlindən etibarən Avropa Birliyi bazarlarına təklif ediləcək bütün məhsullar RoHS uyğunluğundan keçməlidir. Bu tətbiqin əhatə dairəsi zamanla genişləndi və RoHS2 2011-ci ildə, RoHS3 isə 2015-ci ildə nəşr olundu.
Avropa və ya Avropa Birliyi ölkələrinə elektrik və ya elektronik məhsullar, aparatlar, alt montajlar, kabellər, komponentlər və ya ehtiyat hissələri göndərən şirkətlər və distribyutorlar RoHS məhdudiyyətlərinə riayət etməlidirlər.
RoHS-in əhatə etdiyi maddələr bunlardır: Qurğuşun (ən yüksək 1000 ppm), Merkuri (ən yüksək 100 ppm), Kadmiyum (ən yüksək 100 ppm), üstəgəl 6 valentli Krom (ən yüksək 1000 ppm), Polibrominli bifenil (ən yüksək 1000 ppm) və Polibromid bifenil efir (maksimum 1000 ppm).
Sonrakı yeniləmələrdə RoHS əhatəsinə aşağıdakı maddələr əlavə edildi: Bis (2-etilheksil) ftalat (maksimum 1000 ppm), Butil benzil ftalat (maks. 1000 ppm), Dibutil ftalat (maks. 1000 ppm) və Diizobutil ftalat (maks. 1000 ppm) ) ppm).
RoHS Sertifikatı müəssisələrə hansı üstünlükləri verir?
Müəssisələr RoHS məhdudiyyətlərinə əməl edirsə və məhsulları üçün RoHS Sertifikatı alırsa, üçüncü şəxslərə, insan sağlamlığına və təbii mühitin qorunmasına hər şeydən önəm verdiklərini sübut etdi. Digər tərəfdən, elektrik və elektron məhsullarını Avropa Birliyi ölkələrinə satmağı hədəfləyən müəssisələr mütləq bir RoHS Sertifikatı almalıdırlar. Müvafiq direktivlərdə bu mövzuda çox sərt qaydalar var.
RoHS qaydalarına riayət edən şirkətlər daha sərt qaydalara riayət etməli, proses nəzarətlərini daha sərt etməlidirlər və bu halda təbii olaraq istehsal səhvlərinin qarşısı alınır və daha yüksək istehsal səmərəliliyi əldə edilir. Təbii ki, müəssisələr rəqibləri üzərində üstünlük qazanırlar.
RoHS tətbiqi həm də təchizat zənciri və işçi qüvvəsindəki bacarıq baxımından daha çox ünsiyyət tələb edir.
Bütün bunlara əlavə olaraq, RoHS uyğunluğu ətraf mühit standartlarının tətbiqi baxımından müəssisələrə əhəmiyyətli bir töhfə verir. RoHS Sertifikatı alan müəssisələr insan sağlamlığı və ekoloji riskləri azaltmışdır. Son illərdə əhəmiyyət qazanan davamlılıq və enerji səmərəliliyi ilə əlaqədar təşəbbüslərin sürətləndirilməsinə də kömək edir. Müəssisələr yalnız yüksək keyfiyyətli deyil, həm də ekoloji cəhətdən təmiz və insan sağlamlığına əhəmiyyət verən məhsullar istehsal etməlidirlər.
RoHS Sertifikatı niyə vacibdir?
ABŞ-da aparılan tədqiqat nəticələrinə görə, elektron tullantılar zibilxanalardakı tullantıların təxminən 2 faizini təşkil edir. Digər tərəfdən, eyni bölgədəki ümumi zəhərli tullantıların yüzdə 70-i təşkil edir. Bu dərəcələr təhlükənin böyüklüyünü açıqca göstərir. Bu səbəbdən insanları və təbii mühiti zəhərli tullantı təhlükələrindən qorumaq üçün 30-dan çox ölkədə RoHS tətbiq olunur.
RoHS-in əhatə etdiyi təhlükəli maddələrə günümüzdə bir çox istehlakçı elektronikasında rast gəlinir. Məsələn, qurğuşun elektrik kabellərində, USB şarj kabellərində və lehimlərdə istifadə olunur. Bundan əlavə, qurğuşun televiziya ekranlarında, kameralarda, çap olunmuş lövhələrdə və batareyalarda istifadə olunur. Kadmiyum bəzi fotoelementlərdə, yarımkeçiricilərdə, kabellərdə və batareyalarda istifadə olunur. Bir şirkətin RoHS Sertifikatı alması üçün məhsullarda qurğuşun miqdarını 1000 ppm-dən aşağı və kadmiyum miqdarını 100 ppm-dən aşağı azaltmalıdır.
Eynilə civə açar və rölelərdə, 6 valentli xrom isə boyalarda, tonerlərdə və korroziyaya qarşı materiallarda, polibromid bifenil və polibromid bifenil efir plastik bağlayıcılarda və yuvalarda, kabellərdə və kondansatörlərdə istifadə olunur.
Hər il 300 milyondan çox istehlakçı elektron tullantıları istehsal olunur. ABŞ-da hər il 30 milyon kompüter tullantıdır. Yalnız cib telefonlarının ildə təxminən 100 milyon tullantı olduğu və 65 mindən çox tullantı meydana gətirdiyi təxmin edilir. Bütün bu rəqəmlər ətraf mühit baxımından yaradılan təhlükəni ortaya qoyur. Buna görə RoHS tətbiqinin nə qədər vacib olduğu göz qabağındadır. Bütün elektrik və elektronik məhsullar RoHS uyğun olmalıdır. RoHS prinsiplərinə riayət etmədən şirkətlər tərəfindən istehsal edilən məhsullar bu məhsulların bazara təqdim edilməməsinə səbəb olacaqdır.
Nəticə
Elektrik və elektron məhsulların istehsalında məhdudlaşdırılan materiallar ətraf mühit və insan sağlamlığı üçün təhlükəlidir. Bu maddələr istehlakçılar və ətraf mühit şərtləri baxımından, həm də işçiləri fəaliyyət göstərərkən peşə xəstəliklərinə məruz qalması baxımından təhlükəlidir. Bu baxımdan, müəssisələr bir tərəfdən ətraf mühitə həssas olduqlarını və digər tərəfdən insan sağlamlığına verdiyi əhəmiyyəti RoHS Sertifikatına sahib olduqlarını sübut etdilər.
RoHS direktivi həm də elektrik və elektron avadanlıqlarının tullantıları ilə əlaqədardır. Bu təlimat, təkrar emal və bərpa imkanlarını nəzərə alaraq elektrik və elektron məhsulların dizaynını təşviq edir. RoHS direktivi elektron istehsalında istifadə olunan bəzi təhlükəli kimyəvi maddələrin miqdarını məhdudlaşdırmaq üçün hazırlanmışdır. Başqa sözlə, RoHS direktivi elektrik və elektron avadanlıqlarında istifadə olunan təhlükəli materialları, tullantı elektrik və elektron avadanlıqları təlimatları isə bu cihazların necə atılmasını tənzimləyir.
Müəssisələr, RoHS uyğun məhsulların istehsalı və istifadəsi sahəsində xüsusi avadanlıq və iş yerləri quraraq təlim keçmiş və təcrübəli işçiləri işə cəlb etməlidirlər.
Bir sözlə, RoHS tətbiqi istehsalçıların, distribyutorların, istehlakçıların və ətraf mühitin rifahını yaxşılaşdırmaq üçün hazırlanmış və tətbiq olunan bir tətbiqdir. 20-ci əsrin əvvəllərindən bəri məhsullarda kimyəvi maddələrin istifadə nisbəti əhəmiyyətli dərəcədə artmışdır. Əvvəlcə verdikləri faydalar vurğulandı və bu kimyəvi maddələrin zərərli təsirləri geniş anlaşılmadı. Bu vəziyyət həm insanların həm də ətraf mühitin zərərli maddələrə məruz qalması ilə nəticələndi.
Məsələn, asbest bu cür kimyəvi maddələrin ən parlaq nümunəsidir. Asbest, istifadəsi inanılmaz dərəcədə asandır və çox faydalı yanğın gecikdirici xüsusiyyətlərə malikdir. Bununla birlikdə, asbest elektrik avadanlıqlarında toz halında işlənərsə, sonradan tənəffüs edildikdə çox təhlükəli bir kanserogen maddə halına gəlir. Yüz minlərlə insan asbest istifadəsi səbəbiylə ağciyər xərçəngi və digər ciddi xəstəliklərdən əziyyət çəkdi və sağlamlıq vəziyyətləri pisləşdi. 2003-cü ildə Avropa Birliyi ölkələrində yayımlanan 2002/95 / EC saylı RoHS direktivinin ortaya çıxması və elektrik və elektronik məhsullarda bəzi zərərli maddələrin istifadəsinin qarşısını almasının səbəbi budur.
RoHS ilə uyğun olmayan məhsulların Avropa Birliyi ölkələrində istehlakçılara təklif edilməsi halında, bu məhsulları istehsal edən və satan şirkətlər məhkəməyə cəlb edilir və maliyyə cərimələri tətbiq olunur.
